سوئال: ئەسسالامۇئەلەيكۇم، ھۆرمەتلىك ئۇستاز! يېقىندا دىيارىمىزدا ئاللاھنىڭ رەھمىتى بىلەن ئايال قارىيلار كۆپىيىۋاتىدۇ. شۇنىڭ بىلەن رامىزاندا تەراۋىھتا ئايال قارىيلىرىمىز ئاياللارغا ئىمام بولۇپ ناماز ئوقۇيدۇ. بۇ توغرىمۇ؟ ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن.
جاۋاب: ۋەئەلەيكۇم ئەسسالام ۋەرەھمەتۇللاھى ۋەبەرەكاتۇھۇ.
بارلىق ھەمدۇسانا جانابىي ئاللاھقا بولسۇن، شۇنداقلا پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە – تاۋابىئاتلىرىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكىچە ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت – سالاملار بولسۇن.
ئەر كىشى بولماي پەقەت ئاياللارلا بولسا، پەرز نامازدا بولسۇن، تەراۋىھقا ئوخشاش سۈننەت ۋە نەپلە نامازلاردا بولسۇن، ئاياللاردىن بىرى ئاياللارغا ئىمام بولسا بولىدۇ. يالغۇز ئوقۇسىمۇ بولىدۇ، بۇنىڭدا كەڭچىلىك بار. جامائەت بىلەن ئوقۇش ئەۋزەل، چۈنكى جامائەت نامىزى يالغۇز نامازدىن يىگىرمە نەچچە ھەسسە ئارتۇق پەزىلەتلىكتۇر.
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئۇممۇ ۋەرەقە رەزىيەللاھۇ ئەنھانى ئۆيىدىكىلەرگە ئىمام بولۇشقا بۇيرۇغان.(1)
ئاياللاردىن بىرى ئىمام بولسا، ئەر ئىمام سەپنىڭ ئالدىغا چىقىپ تۇرغاندەك ئاياللارنىڭ ئالدىغا چىقىپ تۇرماي بىرىنچى سەپنىڭ ئوتتۇرىسىدا جامائەت بىلەن بىر قاتاردا تۇرۇپ ئوقۇيدۇ.
ھەزرىتى ئائىشە ۋە ئۇممۇ سەلەمە رەزىيەللاھۇ ئەنھالار ئاياللارغا ئىمام بولۇپ ئۇلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا تۇرغان.
ھۇجەيرە بىنتى ھۇساين رىۋايەت قىلىپ دەيدۇكى، «ئۇممۇ سەلەمە رەزىيەللاھۇ ئەنھا ئەسىر نامىزىدا بىزگە ئىمام بولۇپ، ئارىمىزدا تۇرغان».
ئىكرىمە رىۋايەت قىلىدۇكى، ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما مۇنداق دېگەن: «ئايال كىشى ئاياللارغا ئىمام بولىدۇ، ئۇلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا تۇرىدۇ».
رىيتا ئەلھەنەفىيە رىۋايەت قىلىدۇكى، «ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا پەرز نامازدا ئۇلارغا ئىمام بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا تۇرغان».
يەھيا ئىبنى سەئىيد رىۋايەت قىلىدۇكى، «ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا نەپلە نامازدا ئاياللارغا ئىمام بولۇپ، ئۇلار بىلەن بىللە سەپ ئىچىدە تۇراتتى».(2)
ئوتتۇرىسىدا تۇرۇشى ئىككى تەرەپتىكى جامائەت بىلەن توسۇلۇپ تۇرۇشى ئۈچۈندۇر.
ئايال كىشىمۇ ئۈنلۈك قىرائەت بىلەن ئوقۇلىدىغان نامازلارنى ئۈنلۈك ئاۋازدا ئوقۇيدۇ. ئەگەر مەھرەملىرىدىن باشقا يات ئەر كىشى ئاۋازىنى ئاڭلايدىغان بولسا پەسرەك ئاۋازدا ئوقۇيدۇ.(3)
ۋەللاھۇ ئەئلەم.
دوكتور ئابدۇلئەزىز رەھمەتۇللاھ
2011. 5. 4
«پەتىۋالار مەجمۇئەسى»، 1 – توم، 61 – نومۇرلۇق پەتۋا.
1. «ئەبۇ داۋۇد»، 592 – ھەدىس. ئالبانى «ھەسەن» دەپ باھالانغان.
2. «مصنف عبد الرزاق»، 3/140 – 141 – بەت. 5082 – 5087 – نومۇر. «المستدرك»، 1/320 – بەت، 730 – 731 – نومۇر. «السنن الكبرى» بەيھەقى 3/131 – بەت، 5138 – 5141 – نومۇر.
3. «المغني»، 2/17.
